Z radością informujemy, że dr hab. Agnieszka Laszczak-Słaby, prof. UKEN (Instytut Historii i Archiwistyki UKEN), znalazła się w gronie laureatów konkursu MINIATURA 9, organizowanego przez Narodowe Centrum Nauki.

Projekt dr hab. Agnieszki Laszczak-Słaby, prof. UKEN „Koń jako semiofor w kulturze szlacheckiej Rzeczypospolitej XVIII wieku” został zakwalifikowany do finansowania w ramach działań naukowych typu badania wstępne/pilotażowe. Przyznane środki wynoszą 16 735 złotych. Projekt został oceniony w panelu HS3 – Wiedza o przeszłości.

O projekcie

Wartość koni dla stanu szlacheckiego identyfikowana była w historiografii na wielu płaszczyznach – począwszy od ich roli użytkowej – transportowej poprzez znaczenie militarne, gospodarcze aż po przypisywane im wartości kulturowe. Celem proponowanego badania jest przeprowadzenie kwerendy źródłowej oraz wstępnej analizy sposobów, w jakie stadniny koni funkcjonowały w XVIII wieku jako element kultury reprezentacyjnej szlachty I Rzeczypospolitej. Projekt zakłada zbadanie, jak konie i związana z nimi infrastruktura (stadniny, sprzęt jeździecki, praktyki hodowlane) pełniły funkcje symboliczne, prestiżowe i tożsamościowe w obrębie kultury szlacheckiej. Realizacja projektu pozwoli na opracowanie wstępnej bazy danych obejmującej materiały źródłowe dotyczące stadnin szlacheckich XVIII wieku oraz na przygotowanie wstępnych kategorii analitycznych i narzędzi badawczych dla przyszłego projektu badawczego. Wymiernym efektem działania będzie także przetestowanie możliwości zastosowania metody porównawczej oraz wypracowanie schematu analizy stadnin jako elementów kultury reprezentacyjnej w szlacheckim kodzie kulturowym. Badanie opierać się będzie na założeniach teorii semioforów Krzysztofa Pomiana, analizując proces nadawania koniom funkcji prestiżowych oraz ich symbolicznego znaczenia w kulturze szlacheckiej. Ponadto analiza zostanie osadzona w paradygmacie thick description Clifforda Geertza, pozwalającym uchwycić mikroświaty stadnin i ich funkcje reprezentacyjne. Uwzględnione zostaną również elementy teorii Norberta Eliasa (etykieta dworska) i Pierre’a Bourdieu (konie jako kapitał symboliczny i społeczny), co pozwoli lepiej zrozumieć prestiżotwórcze funkcje stadnin. Wyznaczony problem badawczy wymaga interdyscyplinarnego podejścia i takiegoż kwestionariusza pytań, w którym połączone zostaną kwestie związane z historią, mentalnością, kulturą materialną i historią społeczną. W badaniu skoncentruję się przede wszystkim na perspektywie mikrohistorycznej, wyodrębnieniu i analizie stadnin/stadniny jako części szlacheckich majątków i codzienności. Podstawowe będą pytania o intensywność ich rozbudowy i wykorzystywanie zasobów (koni, oporządzenia jeździeckiego) do manifestowania przynależności stanowej, prezentowania władzy, oddawania honorów, podnoszenia splendoru domu i uroczystości.

Dr hab. Agnieszka Laszczak-Słaby, prof. UKEN od lat prowadzi intensywne badania nad historią mentalności czasów nowożytnych, szczególnie XVIII wieku, historią rodziny i historią kobiet, macierzyństwem w XVIII wieku, historią kultury szlacheckiej Rzeczypospolitej Obojga Narodów oraz edukacją kulturową i historyczną. Jest autorką i współwykonawcą licznych projektów badawczych finansowanych przez Narodowe Centrum Nauki, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Unię Europejską.

Gratulujemy uzyskanego finansowania i życzymy sukcesów w realizacji projektu badawczego.